توسط 
قسمت دوم:
–ضرورت اجرای طرح کاداستر:
وجود آمار و اطلاعات دقیق، صحیح، بهنگام و مکانی (مکان مرجع) عاملی حیاتی برای کلیه برنامه ریزی ها و تصمیم گیریهای کلان اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و …. در کشور می باشد. در واقع از دیر باز اطلاعات مکان مرجع به عنوان یکی از زیرساخت های مهم توسعه در کشورها مد نظر بوده است. امروزه سیستمهای اداره زمین شامل کاداستر، ثبت زمین، ارزش گذاری زمین و کاربری اراضی می باشد که با محوریت کاداستر در جهت اهداف توسعه پایدار مورد استفاده قرار می گیرند.
در این رابطه تولید و بهنگام سازی اطلاعات ثبتی و نقشه های کاداستر (سیستمهای اطلاعات کاداستر) از وظایف اصلی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است. این سازمان به عنوان متولی اخذ، فرآوری و مدیریت بهینه سیستم ثبت زمین و کاداستر کشور در صدد بهینه سازی فرآیندهای اطلاعاتی و عملیاتی خود با استفاده از پیشرفته ترین علوم و فناوریها می باشد.
سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در جهت ایجاد و مدیریت بهینه سیستم اطلاعات کاداستر کشور، در حال حاضر به تولید و بهنگام سازی نقشه های شهری در مقیاس ۱:۵۰۰ و جمع آوری و بروزرسانی اطلاعات ثبتی مربوطه به منظور ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی کاداستر می پردازد. در واقع تهیه نقشه و فرمهای اطلاعات ثبتی و خودکار سازی فرآیندهای ایجاد سیستم اطلاعات کاداستری مد نظر می باشند.
از جمله نیازهای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، تولید و بهنگام سازی نقشه های رقومی و جمع آوری، اخذ و بهنگام سازی اطلاعات ثبتی، مکانیزاسیون سیستم ثبت، فرهنگ سازی، اطلاع رسانی، آموزش و نهایتاً اخذ خدمات مشاوره ای، نظارتی و اجرایی جهت بهینه سازی طرح کاداستر است تا نهایتاً سیستم اطلاعات کاداستر به عنوان یک سیستم پایه جهت ایجاد کاداستر جامع و چند منظوره و به عنوان یکی از اطلاعات پایه در زیر ساختارهای ملی اطلاعات مکانی مورد استفاده قرار گیرد.
موضوع مکانیزاسیون ثبت و ایجاد بستر لازم جهت ارائه خدمات دولت الکترونیکی در سازمان ثبت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است که پیش نیاز آن اصلاح سیستم ثبت با دید کاداستر و به ویژه کاداستر نوین می باشد. امروزه در ارتباط با ایجاد، توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، ایجاد زیرساختارهای اطلاعات مکانی (SDI)، طرحهای آمایش سرزمین و سایر طرحهای زیر ساختاری، اطلاعات کاداستری از جمله اطلاعات پایه جهت تصمیم گیری، برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع می باشند.
با اجرای طرح کاداستر کشور، اطلاعات مربوط به سیستم کاداستر کشور را می توان در قالب پایگاههای داده مکانی و سیستمهای اطلاعات مکانی (GIS/LIS) به نحو بهینه اخذ، ذخیره، بازیابی، به هنگام و پردازش نموده و نمایش داد و آنها را به نحو مناسب استفاده نمود. ضمن آنکه می توان اطلاعات فوق را در قالب فرمتهای مناسب و استاندارد تبادل نمود. طرح فوق سازمان ثبت اسناد و املاک کشور را قادر می سازد تا در تعامل با نیروهای داخلی و سازمانهای دیگر به تبادل اطلاعات پرداخته و به شکل منطقی تری جهت استفاده بهینه از امکانات موجود برای ترسیم آینده ای روشن تر برنامه ریزی نمایند.
– تفاوت نقشه با کاداستر:
از قرن‌ها پیش به منظور حفظ محیط و محدوده‌ای بنام ملک که مردم در قالب یکسری مقررات و محدودیت‌ها در آن زندگی یا کار می‌کنند، روش‌ها و شگردهای مختلفی بکار گرفته شده است؛ بطوری‌که در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد روش‌هایی در مصر قدیم برای اندازه‌گیری ابعاد زمین‌ها به منظور مالکیت و اخذ مالیت انجام شده و دلایلی در دست است که موضوع اداره زمین و مالکیت از ۲۰۰۰ سال قبل توسط مصری‌ها و بابلی‌ها بصورت اولیه شبه کاداستر مطرح بوده است.
مهمترین دستاورد بشر در حال حاضر که می‌تواند جایگزین تلاش‌هاس سابق در این خصوص شود کاداستر است. برای روشن شدن موضوع لازم است به صورت مختصر تعریفی از نقشه به عمل آید و سپس اختلاف آن با نقشه کاداستر تشریح شود. نقشه اراضی و املاک دارای ویژگی‌هایی است که یکی از این خصوصیات مقیاس نقشه است.
منظور از مقیاس نقشه اراضی و باغات و… آن است که عین آنها در طبیعت وجود دارد ولی به میزان یعنی (مقیاس) کوچک شده است و در نتیجه مفهوم نقشه یک در هزارم آن است که تمام نقاط ملک مورد نظر در نقشه ترسیمی به مقدار دو هزار بار از وضع طبیعی موجود آن کوچکتر ترسیم شده است. از ویژگی‌های دیگر نقشه داشتن شکل هندسی (مربع، مستطیل، مثلث و کثیرالاضلاع) است. طول متر هر نقطه‌ای از نقشه و میزان درجه هر زاویه‌ای را با وسایل و ابزار هندسی مانند اشل و نقاله و غیره قابل محاسبه است.
در گذشته برای تثبیت موقعیت اراضی و املاک و مشخص بودن محدوده هر ملک در تعریف حدود آن در عوارض موجود در طبیعت مانند رودخانه و جاده و… استفاده می‌شد و حدود املاک به رودخانه و جاده محدود می‌شد و علاوه بر آن برای مشخص شدن حدود و ثغور از نقاط ثابت مصنوعی که ایجاد می‌کردند، بهره‌برداری می‌شد که به آن میله‌گذاری گفته می‌شد و آن عبارت از این بود که در شکستگی‌های محدوده اراضی، چاله‌ای بوجود آورده و در آن مواد ارزان که دیر فاسد می‌شود، می‌ریختند (مانند ذغال و پوسته آهکی تخم مرغ که سفید است و زود مشخص می‌شود) و در تعریف حدود چنین قید می‌شود که از میله یک منصوبه در … تا میله … منصوبه در … به طول … متر محدود است به اراضی…
با گذشت سال‌های متمادی؛ افزایش ارزش اراضی و تغییر اراضی طبیعی مانند جاده و رودخانه بر اثر فرسایش و عدم به دست آمدن میله‌های منصوبه، موجب بروز اختلافات ملکی شدند.
عمده اختلافات محدوده اراضی در منطقه فیروزکوه و دماوند منشا آن تغییر جاده است: اما نقشه‌های کاداستر با تثبیت نقاط ثابت بر اساس طول و عرض جغرافیایی غیرقابل تغییر است و از بروز اختلافات پیشگیری می‌کند.
برای تهیه نقشه کاداستر به دو طریق می‌توان عمل کرد، یکی زمینی که مقرون به صرفه نیست و دیگری به صورت هوایی که این روش مطلوب است که بدوا باید با پرواز عکسی بر اساس مقیاس مورد نظر تهیه کرد و سپس عکس‌ها دارای ابهاماتی مانند سایه‌ها که متخصصین با مراجعه به محل نسبت به شفاف‌سازی اقدام می‌کنند و سپس در بخش فتوگراتمری تبدیل به نقشه می‌شود و در نهایت اطلاعات توصیفی به آن الحاق می‌شود. مهندسین جوان متعهد که سرمایه ارزنده نیروی انسانی در این رابطه بوده و دارای تخصص ویژه هستند و عهده‌دار این وظیفه خطیر هستند.
اما کاداستر پیشرفته‌ترین این نقشه‌ها است که وضعیت هر نقطه از خاک پهناور کشورمان با مراجعه به آن مشخص می‌شود. کاداستر می‌تواند به بسیاری از اختلافات ملکی پایان دهد و مانع از زمین‌خواری شود. شاید دلیل اصلی طول کشیدن تصویب کاداستر در مجلس همین موضوع باشد که منافع بسیاری را به خطر خواهد انداخت.
همچنین بخوانید:
قسمت اول بررسی موضوع کاداستر و آثارحقوقی آن در نظام حقوق ثبتی ایران
نظرات