توسط 
وکیل تیک برای ارائه انواع مشاروه و خدمات حقوقی با وکلای متخصص در خدمت .شماست.
تعریف ربا:
ربا در لغت داراى دو معناست: 1- زیادى 2- علوّ و برترى و اصطلاحی در قرآن است که به معنی سود ظالمانه در معامله یا تجارت است. ربا چندین بار در قرآن در سوره‌های بقره، آل عمران، نساء و روم به شدت مورد انتقاد قرار گرفته‌است و تنها گناهی است که از آن به عنوان« جنگ با خدا» نام برده شده‌است.( آیات 278الی280 سوره مبارکه بقره)
ربا در نزد عرف و عموم مردم به این معناست که شخصی پولی را به شخص دیگری قرض می دهد و توافق می کند که به وقت بازگرداندن قرض خود ، مبلغی اضافه بر میزان پولی که قرض گرفته ، بدون هیچ دلیلی به قرض دهنده بپردازد .
طبق بند 1 ماده 1 قانون نحوه اجرای اصل 49 قانون اساسی ربا بر دو نوع است:
الف – ربای قرضی و آن بهره‌ای است که طبق شرط یا بنا و روال مقرض از مقترض دریافت نماید.
ب – ربای معاملی و آن “زیاده”ای است که یکی از طرفین معامله زائد بر عوض یا معوض از طرف دیگر دریافت کند به شرطی که عوضین مکیل یا‌موزون و عرفا یا شرعاً از جنس واحد باشد.
ارکان جرم ربا خواری ( اخذ ربا ):
ارکان این جرم عبارت است از:
1– رکن قانونی:
موضوع و ضمانت اجرای کیفری جرم رباخواری در ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات بیان شده است؛« هر نوع توافق بين دو يا چند نفر تحت هر قراردادي از قبيل بيع، قرض، صلح و امثال آن جنسي را با شرط اضافه با همان جنس مكيل و موزون معامله نمايد و يا زائد بر مبلغ پرداختي، دريافت نمايد ربا محسوب و جرم شناخته ميشود مرتكبين اعم از ربادهنده، رباگيرنده و واسطه بين آنها علاوه بر رد اضافه به صاحب مال به ششماه تا سه سال حبس و تا (74) ضربه شلاق و نيز معادل مال مورد ربا بعنوان جزاي نقدي محكوم ميگردند.
تبصره 1 – در صورت معلوم نبودن صاحب مال، مال مورد ربا از مصاديق اموال مجهول المالك بوده و در اختيار ولي فقيه قرار خواهد گرفت.
تبصره 2 – هرگاه ثابت شود ربادهنده در مقام پرداخت وجه يا مال اضافي مضطر بوده از مجازات مذكور در اين ماده معاف خواهد شد.
تبصره 3 – هرگاه قرارداد مذكور بين پدر و فرزند يا زن و شوهر منعقد شود يا مسلمان از كافر ربا دريافت كند مشمول مقررات اين ماده نخواهد بود.» سامانه جامع حقوقی وکیل تیک برای ارائه انواع مشاروه و خدمات حقوقی با وکلای متخصص در خدمت شماست.
2 – رکن مادی:
الف- فاعل جرم : شخص حقیقی است .برخی معتقدند که به دلیل سکوت ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات ،می شود استنباط کرد که اگر فاعل جرم شخص حقوقی یا حیقیقی باشد ربا تحقق می‌یابد و فقط یک استثناء وجود دارد آن هم مسئله عملیات بانکی است که محل بحث دارد.ولی بر اساس نص صریح ماده که در صدر آن به « هرنوع توافق بین دو یا چند نفر …» اشعار داشته مرتکب شخص حقیقی است.که می تواند با طرف مقابلش شخص حقوقی وارد این نوع معاملات شود.
ب – اوضاع و احوال جرم:
1– این جرم طبق نص ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مرتکب جرم شخص حقیقی است و طرف مقابل می تواند شخص حقوقی هم باشد.
2- این عمل ذیل هر نوع رابطه قراردادی قابل تحقق است
3- در این جرم طرفین قرارداد با یکدیگر توافق می کنند مال یا جنسی را به شرط اضافه نمودن با همان جنس ،مقدار و وزن مورد معامله قرار گیرد یا اضافه بر وجه پرداختی دریافت شود.
ج – عمل مباشر : بصورت فعل مثبت ، توافق برای گرفتن مبلغ و مقدار زیادی از اصل مال مورد قرض و یا مورد معامله.
د- موضوع جرم: ربای معاملی و ربای قرضی( بند 1 ماده 1 قانون نحوه اجرای اصل 49 قانون اساسی)
ه- نتیجه جرم : جرم ربا از جرایم مقید به نتیجه است تا مادامی که فاعل جرم (رباخوار یا ربا دهنده) عمل گرفتن مبلغ زیادی که قبلاٌ بر آن توافق کرده بودند را انجام ندهد،جرم محقق نشده است. چون اگر مالی ردّ و بدل نشود،علی رغم توافق قبلی جرم و اگر بر اساس ماده 122 قانون مجازات اسلامی عامل بیرونی مانع از تحقق عمل گرفتن مال یا وجه باشد مصداق شروع به جرم رباخواری است.
3– رکن روانی( معنوی):
الف – سوء‌نیت عام یا همان عمد داشتن در انجام فعل که مرتکب قصد، ربا خواری یا اخذ ربا را دارد.
ب – سوء‌نیت خاص یا قصد در انجام فعل که مرتکب با علم و آگاهی از ربوی بودن معامله و علم به حرلم بودن عمل ربا دادن و جرم بودن آن عامدانه قصد استیفاء نامشروع نسبت به ربادهنده را دارد.
نکته: ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات فاعل یا مرتکب جرم ،ربا گیرنده و حتی واسطه معامله ربوی را مجرم میشناسد.
نکته: طبق تبصره 2 ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات اگر ثابت شود ربا دهنده در شرایط اضطرار مجبور به پرداخت وجه یا مال اضافی شده باشد از مجازات مذکور در ماده معاف خواهد شد.
-مجازات ربا خواری ( طبق ماده 595 قانون مجازات اسلامی ) :
الف- رد اضافه به صاحب مال
ب- شش ماه تا سه سال حبس
ج- تا ۷۴ ضربه شلاق
د- پرداخت جزای نقدی معادل مال مورد ربا
قبل از هرگونه اقدامات قضایی حدالامکان مشاوره حقوقی لازم را از مجرب ترین و مبرز ترین وکلای وکیل تیک بخواهید.تا شکایت خود را به بهترین نحو تنظیم کرده و بتوانید در رسیدن به احقاق حق و نتیجه مطلوب خود راه آسانی را طی کنید.
سامانه جامع حقوقی وکیل تیک برای ارائه انواع مشاروه و خدمات حقوقی با وکلای متخصص در خدمت شماست.
نظرات