مفهوم کارفرما و ظایف و تعهدات کارفرما در نظام حقوقی ایران

– تعریف کارفرما :

طبق ماده 3 قانون کار ، کارفرما یک شخص حقوقی یا حقیقی می باشد که کارمند به خواسته او در مقابل پولی که به عنوان مزد دریافت می کند کار می کند.  کلیه مدیران و مسئولان و یا تمامی افراد که این امور را بر عهده دارند و یک سری افراد را برای رسیدن به اهداف خود استخدام می کنند و در مقابل کاری که آنها انجام می دهند، حقوق پرداخت می‌کنند که به آنها کارفرما گفته می شود.

افراد كارفرما هم اشخاص حقيقي و هم اشخاص حقوقي را شامل مي‌شوند. بر اساس قانون كار، ميان كارفرمايان و كارگران يا كارمندان دسته‌اي از روابط خاص وجود دارد كه حقوق آن‌ها را نسبت به يكديگر مشخص مي‌كند. درواقع هدف اصلي از مشخص‌كردن تعهدات كارفرما نسبت به كارگر به صورت كاملا واضح، دفاع از حقوق اصلي كارگران و فراهم‌كردن بستر مناسب براي آن‌ها به منظور دفاع از حق خود و شكايت از كارفرما در صورت خودداري آن‌ها از عمل‌كردن به تعهدات كارفرما نسبت به كارگر مي‌باشد.

– تعهدات و وظايف كارفرما نسبت به كارگر:

تمامي كارفرمايان در پروژه‌های مختلف کاری با زمینه‌های متنوع، باید از تمامی مواردی از قانون کار که مربوط به تدوین تعهدات كارفرما نسبت به كارگر است، اگاهی کامل داشته و به طور کامل بر تعهداتشان عمل کنند.به منظور دفاع از حقوق کارگران و حمایت از کارمندان تنظیم شده است شده است.

– تعیین نوع قرارداد بر اساس شرایط و ویژگی‌های پروژه:

در حالت کلی قرارداد کاری که بین کارفرمایان و کارگران عقد می‌شود، ممکن است به صورت موقت یا غیر موقت و به منظور انجام امور شخصی و واضح باشد. تعیین نوع قرارداد بر عهده کارفرمایان است تا بعدا مشکلی برای طرفین ایجاد نشود.رعایت قوانینی که مربوط به شرایط کاری کارگران و کارمندان است.

رعایت شرایط کاری از جمله مهم‌ترین تعهدات كارفرما نسبت به كارگران محسوب می‌شود. این شرایط شامل موارد متعددی می باشد.

الف ) ساعات کاری کارگران:کارفرمایان باید ساعات کاری در شبانه روز را توسط کارگران در نظر بگیرند که برای مشاغل معمولی طبق قانون کار 8 ساعت و برای مشاغل سخت 6 ساعت می‌باشد. البته ساعات کاری نوجوانان کمی متفاوت خواهد‌بود.

ب)جلوگیری از انجام کارهای سخت و خطرناک: طبق ماده 75 قانون کار، کارفرمایان باید از انجام هرگونه فعالیت‌های خطرناکی که احتمال ایجاد آسیب‌های مختلف به کارگران را دارد، جلوگیری کنند. حمل بار بیش از حد مجاز برای سلامتی و هم‌چنین استفاده از ابزار و تجهیزات سنگین مکانیکی برای زنان و کارگران نوجوان، از جمله این فعالیت‌ها هستند.

پ) استفاده از مرخصی‌های قانونی: بر اساس مواد 66 و 67 قانون کار، کارفرمایان امکان استفاده از مرخصی بارداری، زایمان و شیردهی را به زنان کارگر بدهند.

ت)به کار نگرفتن افراد زیر سن مجاز: ماده 79 قانون کار مشخص کرده است که افراد زیر 15 سال به هیچ وجه نباید به عنوان کارگر برای کارفرمایان مختلف فعالیت کنند.طبقه‌بندی مناسب مشاغل و تعیین حداقل دستمزد از دیگر شرایط مهم کاری است که رعایت آن‌ها جزو تعهدات کارفرما نسبت به کارگر می‌باشد.

ث)پرداخت حق‌السعی کارگران: از جمله مهم‌ترین تعهدات کارفرما نسبت به کارگر، پراخت حق‌الزحمه آن‌ها بر اساس اصول تعیین‌شده می‌باشد. براساس ماده ٣٤ قانون کار، تمامی مبالغ تحویلی به کارگر به اعتبار قرارداد که شامل مزد یا حقوق، کمک عائله‌مندی، هزینه مسکن، ایاب و ذهاب، ، مزایای غیر نقدی، خواروبار پاداش افزایش تولید، سود سالانه و غیره پرداخت می‌شود، هزینه حق‌السعی کارگران نامیده می‌شود که بر اساس مواد 2 و 3 باید طبق قرارداد عقدشده در زمان‌های مقرری به کارگران پرداخت شود.

ج) تنظیم امور مربوط به بیمه کارگران: از جمله حساس‌ترین تکالیف و تعهدات کارفرما نسبت به کارگر، رعایت امور مروبط به بیمه کارمندان و کارگران است. بر اساس ماده 148 قانون کار ایران، کارفرمایان کارگاه‌ها و تمامی مشاغل مشمول این قانون وظیفه دارند طبق قانون تامین اجتماعی نسبت به بیمه‌کردن کارگران و کارمندان خود اقدام کنند؛ در غیر این صورت، با توجه به شرایط و امکانات و مراتب جرم، کارفرمایان مجبور به پرداخت جریمه نقدی معادل 2 تا 10 برابر حق بیمه عقدشده خواهند شد؛ بنابراین توصیه می‌شود که کارفرمایان برای جلوگیری از بوجود آمدن چنین مشکلاتی از مشاوره بیمه تامین اجتماعی بهره ببرند و به کمک یک مشاور خبره در این زمینه کارگران خود را مطابق قوانین تامین اجتماعی بیمه کنند.

چ) ارائه گواهی برای انجام کار: این مورد هم در ماده 187 قانون کار ذکر شده است که بر اساس آن، بعد از اتمام پروژه و درخواست کارگر، قید مدت، نوع کار و زمان شروع و پایان پروژه انجام شده را به وی اعطا کنند.

ح) فراهم‌کردن ایمنی مناسب برای کارگران و دراختیارگذاشتن امکانات رفاهی: بهداشت و ایمنی کارگران در محل کار بسیار با اهمیت است که رعایت موارد مربوط به این حوزه هم از تعهدات کارفرما نسبت به کارگر محسوب می‌شود. هم‌چنین فراهم‌کردن مکان‌های مناسب برای استراحت، نماز و تغذیه کارگران از دیگر تکالیف کارفرما در قبال کارگر است.