ضابط قضایی که بدون مجوز قانونی شخصی را توقیف یا حبس یا عنقا ًمخفی نموده است
ضابط قضایی فردی است که باید طبق قانون و دستورات قضایی به انجام عملی بپردازد و در غیر این صورت در صورتی که مطابق قوانین پیش نرود و خلاف قانون عمل کند در قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات برای آن مجازات تعیین شده است .
مجازات
ماده ۵۷۵ قانون مجازات اسلامی بخش پنجم تعزیرات
هر گاه مقامات قضائی یا دیگر مامورین ذیصلاح بر خلاف قانون توقیف یا دستور بازداشت یا تعقیب جزائی یا قرار مجرمیت کسی راصادر نمایند به انفصال دایم از سمت قضائی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت پنج سال محکوم خواهند شد.
رکن مادی
شخصیت مرتكب،دو اصطلاح به کار رفته در این ماده عبارتند از «هرگاه مقامات قضایی» و «دیگر مأمورین ذی صلاح». «مقصود از مقامات قضایی، قضات دادگاه ها و دادسراها می باشند و اصطلاحات مزبور شامل کارکنان اداری مراجع مذکور نمی باشند».(ضابطین قضایی ؛ ماده 29 قانون آیین دادرسی کیفری)
عمل مرتكب :«توقیف غیرمجاز»
توقیف غیرقانونی عبارت است از توقیف یا دستگیری شخصی با فعل مادی و دستگیر کردن شخص بدون مجوز قانونی به نحوی که آزادی عمل و اختیار به طور موقت از وی سلب شود.
امر آمر
امر در لغت به معنای دستور دادن و فرمان میباشد،(محمد معین – لغت نامه معین) و آمر قانونی کسی است که به حکم قانون صلاحیت صدور دستور را به ماموری که تحت امر اوست دارد.(محمدجعفر لنگرودی – ترمینولوژی حقوقی) بنابراین، آمر قانونی مقام صلاحیتدار دولتی اعم از کشوری و ارتشی است که امتثال امر او اگر خلاف قانون نباشد برای ماموران الزامی است.
مثلا بازپرس یا قاضی تحقیق (با فرض کسب اختیار از دادگاه) میتواند قرار بازداشت صادر کند و ضابطان دادگستری را مامور دستگیری و جلب متهم نماید یا آنان را مامور کند وارد خانه متهم شوند و به تفتیش آن بپردازند. در تمام این موارد، یعنی بازداشت، ورود به محل سکونت و احتمالا ضبط آلات و ادوات جرم، عمل ماموران که در اوضاع و احوال عادی جرم محسوب میشود مباح است و هیچگونه مؤاخذهای از آنان چنانچه در حدود قانون به وظیفه خود پرداخته باشند ممکن نیست.(محمدعلی اردبیلی- حقوق جزای عمومی)
خلاف قانون بودن دستور
مامور و ضابط قضایی باید مطابق قانون عمل کند و در غیر این صورت عمل او خلاف قانون تلقی می شود و طبق مقررات مجازات می شود .
رکن معنوی
عمل ارتکابی مامور باید همراه با سوء نیت باشد و قصد در انجام عمل حائز اهمیت است در غیر این صورت در شرایطی که مامور یا ضابط دچار اشتباه شده باشد در این صورت عمل وی از مصداق عمدی بودن خارج است و طبق ماده 575 قانون مجازات اسلامی بخش پنجم عمل نمی شود.
نظرات