تعریف حضانت

حضانت، از واژگان حقوق خانواده است و به‌طور خلاصه، به معنای حق یا تکلیف در نگهداری و سرپرستی کودک است.

تفاوت حضانت و ولایت

ولایت حقی است که شامل پدر و جد پدری (پدربزرگ) کودک می گردد و بیشتر امور مالی و حقوقی و مادی کودک را در بر می گیرد اما ولایت مربوط به نگهداری و مراقبت از کودک است.

حضانت بر عهده پدر و مادر کودک است در حالیکه ولایت متعلق به پدر و جد پدری است.

افراد صالح برای حضانت

قانونگذار در قانون حمایت خانواده ، در ماده 12 ؛ به مواردی که گواهی امکان سازش صادر شده است دادگاه ترتیب نگاهداری اطفال و میزان نفقه ایام عده را با توجه به وضع‌اخلاقی و مالی طرفین و مصلحت اطفال و معین می‌کند و اگر قرار شود فرزندان نزد مادر یا شخص دیگری بمانند ترتیب نگاهداری و میزان هزینه آنان را‌مشخص می‌نماید و نفقه زوجه از عواید و دارایی مرد و نفقه اولاد و مبلغ ماهانه مقرر در ماده 11 قانون حمایت از خانواده ، از نفقه زوجه از عواید و دارایی مرد یا زن یا هر دو و‌حتی از حقوق بازنشستگی استیفا خواهد گردید. دادگاه مبلغی را که باید از عواید یا دارایی مرد یا زن یا هر دو برای هر فرزند استیفا گردد تعیین و طریقه‌اطمینان بخشی برای پرداخت آن مقرر می‌کند دادگاه همچنین ترتیب ملاقات اطفال را برای طرفین معین می‌کند حق ملاقات با طفل در صورت غیبت یا‌فوت پدر یا مادر به تشخیص دادگاه با سایر اقربا خواهد بود. ‌تبصره 1 – اطفالی که والدین آنان قبل از تصویب این قانون از یکدیگر جدا شده‌اند در صورتی که به طریق اطمینان بخشی ترتیب هزینه و نگاهداری‌و حضانت آنان داده نشده باشد مشمول مقررات این قانون خواهند بود. ‌تبصره 2 – پرداخت نفقه قانونی زوجه و اولاد بر سایر دیون مقدم است.

قابل اسقاط و انتقال نبودن حق حضانت

حق حضانت قابل اسقاط و یا انتقال نیست و والدین کودک را از حضانت کودک نمی توان منع کرد مگر با دلایل قانونی و یا با حکم دادگاه. والدین نیز نمی توانند بر اساس ماده 1172 قانون مدنی از این حق خودداری کنند چرا که بر اساس ماده 1168 قانون مدنی حضانت کودک برای والدین بجز اینکه حق است تکلیف قانونی هم می باشد. دادگاه می تواند در مواردی که والدین از حضانت کودک امتناع می کنند آنها را الزام به حضانت کند.

چنانچه سلامت جسمی و آموزش رفتاری و اخلاقی کودک در شرایط نگهداری نزد پدر و مادر باعث زیان و آسیب به کودک گردد دادگاه تصمیم لازم را برای حضانت خواهد گرفت.

ماده 1173 قانون مدنی مواردی مثل فساد اخلاقی، اعتیاد، بیماری های روانی، قاچاق و فحشاء و ضرب و جرح و… را بعنوان مصادیقی بیان  کرده است که حق حضانت از پدر و مادر سلب می گردد.

حضانت بعد از طلاق

اگر به هر دلیل پدر و مادر از یکدیگر جدا زندگی کنند قانون حق حضانت را بر اساس ماده 1169 قانون مدنی، معین کرده است ماده 1169 قانون مدنی بیان می کند: «برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است».

سن حضانت

حضانت فرزند دختر یا پسر تا 7 سالگی با مادر است و بین هفت تا نه سالگی حضانت فرزند دختر با پدر است و حضانت فرزند پسر بین 7 تا 15 سالگی با پدر خواهد بود و بعد از این مدت طبق قوانین مدنی و حمایت خانواده بنا بر صلاحدید و نظر قاضی معین می شود که فرزند با کدام یک از پدر و مادر زندگی کند.

ملاقات طفل مشترک بعد از طلاق

بعد از طلاق، شخصی که حضانت فرزند را ندارد حق ملاقات فرزند را  خواهد داشت و این حق از حقوق ذاتی و غیر قابل سلب است. دادگاه در رای طلاق موظف به تعیین چگونگی نگهداری طفل مشترک زوجین و همچنین نحوه پرداخت هزینه های فرزند می باشد.

درصوتی که نیاز به مشاوره تخصصی و رفع مشکل حقوقی دارید می توانید با بهترین وکلای ایران در وکیل تیک بصورت آنلاین یا تلفنی مشاوره بگیرید