به قلم دکتر سید محمود گل حسینی وکیل پایه یک دادگستری تهران (مشاهده پروفایل)

دادگاه خانواده

همچنان که از اسم دادگاه خانواده بر می آید، دادگاه خانواده دادگاهی است که قوه قضاییه به جهت رسیدگی به اختلافات مرتبط با امور خانواده تاسیس کرده است.

به موجب قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ قوه قضاییه مکلف است در هر حوزه قضایی به تعداد کافی شعبه دادگاه خانواده تشکیل دهد. اما در شهر های بسیار کوچک که دادگاه خانواده تشکیل نشده است دادگاه مستقر در آن حوزه به امور مربوط به دعاوی خانوده رسیدگی می کند اما در خصوص پرونده های اصل نکاح و انحلال آن، به نزدیک ترین دادگاه خانواده ارجاع می شود.

بر طبق قانون مذکور وجود قاضی مشاور زن علاوه بر قاضی رسیدگی کننده پیش بینی شده است قضات دادگاه خانواده می بایستی متاهل و حداقل چهار سال سابقه خدمت قضایی داشته باشند.

موارد هجده گانه صلاحیت دعاوی دادگاه خانواده به شرح ذیل است:

۱-    نامزدي و خسارات ناشي از برهم زدن آن

۲-    نكاح دائم، موقت و اذن در نكاح

۳-    شروط ضمن عقد نكاح

۴-    ازدواج مجدد

۵-    جهيزيه

۶-    مهريه

۷-    نفقه زوجه و اجرت المثل ايام زوجيت

۸-    تمكين و نشوز

۹-    طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نكاح، بذل مدت و انقضاي آن

۱۰- حضانت و ملاقات طفل

۱۱-  نسب

۱۲- رشد، حجر و رفع آن

۱۳-  ولايت قهري، قيمومت، امور مربوط به ناظر و امين اموال محجوران و وصايت در امور مربوط به آنان

۱۴-  نفقه اقارب

۱۵-  امور راجع به غايب مفقود الاثر

۱۶-  سرپرستي كودكان بي سرپرست

۱۷-  اهداي جنين

۱۸-  تغيير جنسيت

در رسیدگی به پرونده های خانواده (موارد مذکور) دادگاه خانواده محل اقامت زن (زوجه) و محل اقامت خوانده هر دو صالح به رسیدگی می باشند به عنوان مثال زنی که مقیم تهران است می تواند به طرفیت شوهر که مقیم شیراز است در دادگاه خانواده تهران دادخواست بدهد و هم می تواند در دادگاه شیراز دادخواست خود را تقدیم دادگاه کند.

دادگاه خانواده در تهران:

تهران به دلیل وسعت و جمعیت آن دادگاه های خانواده متفاوت دارد و هر دادگاه خانواده ای که نزدیک به نشانی اعلامی زوجه (زن) باشد صالح به رسیدگی می باشد با توجه به این که نشانی زن در کدام منطقه شهرداری واقع شده باشد به دادگاه خانواده مربوط به آن پرونده ارجاع می شود.