بررسی  ماهیت تامین دلیل و شرایط آن در نظام حقوقی ایران(قسمت دوم)

– مرجع صلاحیتدار برای درخواست تامین دلیل:

مرجع صالح برای درخواست تامین دلیل – مطابق ماده 149 – دادگاه حقوقی است اما مطابق بند ب ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 18 تیر سال 1387‌، مرجع صالح «شورای حل اختلاف» محلی که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن قرار گرفته‌، تعیین شده و اگر در حوزه مربوطه شورای حل اختلاف نبود، رسیدگی با دادگاه محل است.

با این تغییر در مرجع صلاحیت‌دار و توجه به حدود اختیارات شوراهای حل اختلاف برخی موارد تامین دلیل در اجرای آن دچار تغییر شد‌. مثلا مطابق مواد قانون آیین دادرسی مدنی، تقدیم دادخواست تامین دلیل هم به صورت جداگانه و هم ضمن دادخواست دعوای اصلی میسر است.

این در حالی است که با توجه به حدود صلاحیت شورای حل اختلاف عملا امکان تقاضای تامین دلیل ضمن دادخواست مربوط به اصل دعوی‌، منتفی شد؛ مگر در مواردی که خواسته دعوای اصلی در نصاب صلاحیت شورای حل اختلاف باشد.

– اوصاف و شرایط درخواست تامین دلیل:

درخواست تامین دلیل باید دارای شرایط زیر باشد:

الف. مشخصات درخواست کننده و طرف او

ب. موضوع دعوایی که برای اثبات آن  درخواست تامین دلیل میشود.

پ. اوضاع و احوالی که موجب تامین شده است.

– اعتبار تامین دلیل:

منظور از این نوع تامین صورت‌برداری و حفظ آن است و تأثیری بر تایید یا رد ارزش دلیل مورد نظر ندارد. علاوه بر این حتی به معنای پذیرش دلالت یک دلیل بر ادعای مدعی نیز نیست و ممکن است شخصی، چیزی را دلیل اثبات ادعای خود بداند، اما در حقیقت اینطور نباشد. مرجع انجام تامین به صرف ادعای درخواست‌کننده مبنی بر اینکه امری دلیل و مدرک دعوای آینده اوست، قرار تامین را صادر و اجرا می‌کند و دادگاه رسیدگی‌کننده به دعوا باید دلیل مورد نظر مدعی را ارزیابی و در خصوص اعتبار و ارزش آن تصمیم‌گیری کند.

نکته: هزینه درخواست تامین از نوع دعاوی غیر مالی است و هزینه آن به تناسب نوع دعوی از 200 هزار ریال تا یک میلیون ریال است

– مراحل صدور تأمین دلیل:

1. بررسی و تعیین اینکه موضوع در محدوده کدام یک از شورا‌های حل اختلاف واقع است.-
2. تهیه برگ دادخواست از اوراق شورای حل اختلاف مربوط
3. تنظیم دادخواست بر روی فرم مخصوص به تعداد خواندگان بعلاوه یک نسخه4
4. تهیه فتوکپی از هریک از اوراقی که به آن‌ها استناد می شود به تعداد خواندگان بعلاوه یک نسخه ‎-

5.مراجعه به قسمت تطبیق اسناد شورای حل اختلاف مربوط و گواهی کردن برابری فتوکپی با اصل

– شرایط تامین خواسته:

برای دلیل دادگاه نمی‌تواند مستقل اقدام کند و حتما باید خواهان درخواست بدهد. خواهان می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست و یا در جریان دادرسی برای دلیل درخواست دهد. خواسته باید منجز،قطعی و معین باشد و همچنین میزان خواسته باید معلوم و مشخص باشد.

امکان درخواست تامین دلیل هم در امور مدنی (تامین دلیل حقوقی) و هم امور کیفری (تامین دلیل کیفری) وجود دارد.

– اعتراض به قرار تامین دلیل:

اگر دعوایی طرح شده باشد که در آن به نظر کارشناس تامین دلیل استناد شده است خوانده دعوا می تواند اعتراض خود را به تامین دلیل صادره بیان دارد و از دادگاه بخواهد که موضوع را مجدد به کارشناسی ارجاع دهد. در واقع امکان اعتراض به نظر کارشناس تامین دلیل در شعبه ای از شورا که این قرار را صادر کرده وجود ندارد و اعتراض به آن فقط در شعبه ای که دعوای اصلی در آن طرح شده و تامین دلیل یکی از مستندات آن دعوا است، امکانپذیر می باشد.

همچنین، بیشتر بحوانید :

بررسی ماهیت تامین دلیل و شرایط آن در نظام حقوقی ایران(قسمت اول)