بررسی جرم استراق سمع در نظام کیفری ایران

تعریف: استراق سمع به معنای  پنهان گوش دادن به سخن دیگران و یا دزدیدن می باشد.

استراق سمع و یا شنود تجاوز به حرم شخصی افراد است که قانونگذار برای آن مجازات تعیین کرده است . که امروزه با فروش دستگاه ها شنود و لوازم ارتباطات این جرم بیشتر شده است.

ماده 104 قانون ایین دادرسی کیفری بیان میدارد که یکی از بارزترین مصادیق شنود کنترل تلفن افراد است که ممنوع می باشد جز در مواردی که به امنیت داخلی کشور مربوط است و یا برای احقاق حقوق دیگران به نظر قاضی ضروری تشخیص داده می شود .(گروه تخصصی حقوقی وکیل تیک با بیان بهتر مطالب همراه شماست)

انواع شنود:

• شنود قانونی : این شنود ،قانونی و یا مجاز است که طبق قانون به دستور قاضی دادگاه برای احقاق حقوق اشخاص انجام می شود و یا به امنیت کشور مربوط می باشد.
• شنود غیرقانونی: شنودی است که طبق مقررات و به دستور قاضی دادگاه و یا مرتبط با امنیت کشور نباشد.

طبق اصل ۲۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بازرسی نامه‌ها و محصولات ارسال‌شده، ضبط غیر مجاز صدا و افشای مکالمات تلفنی اشخاص، مخفیانه گوش کردن به صحبت‌های دیگران ، شنود غیر مجاز و غیر قانونی و هرگونه تجسس در مکالمات، جز به حکم قانون، جرم استراق سمع دانسته شده است و مشمول قانون مجازات شنود غیر مجاز میباشد

عنصر قانونی جرم استراق سمع

طبق ماده 582قانون مجازات اسلامی بخش پنجم ، هر یک از مستخدمین و مامورین دولتی ، مراسلات یا مخابرات یا مکالمات تلفنی اشخاص را در غیر مواردی که قانون اجازه داده ، حسب مورد ، مفتوح یا توقیف یا معدوم یا بازرسی یا ضبط یا استراق سمع نماید ، مجرم شناخته خواهد شد.

عنصر معنوی جرم استراق سمع

این جرم یک جرم عمدی است . مامورین باید از موجودیت و وصف موضوع جرم یعنی مکالمات تلفنی و نیز عدم اجازه صاحبان آنها مطلع بوده و براساس چنین آگاهی‌هایی قصد ارتکاب نموده باشند.( گروه تخصصی حقوقی وکیل تیک تقدیم میکند)

موارد مجاز استراق سمع

مواردی وجود دارند که در آن ها استراق سمع مجاز شناخته شده است ، مطابق ماده 150 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 1392 ، کنترل ارتباطات مخابراتی در مواردی که به امنیت داخلی و خارجی کشور مربوط میشود و همچنین برای کشف جرائمی مانند قتل مجاز است . البته این اقدام با موافقت رئیس کل دادگستری استان و با تعیین مدت و دفعات کنترل به انجام خواهد رسید..

مرتکب جرم استراق سمع

مرتکب جرم استراق سمع باید مستخدم یا مامور دولت باشد و امکان آن از سوی افراد عادی پیش‌بینی نشده است.

مجازات استراق سمع

بر اساس ماده ۵۲۸ ب قانون مجازات اسلامی بخش پنجم، هر یک از مستخدمان و ماموران دولتی، بسته‌های پستی، مخابرات یا مکالمات تلفنی اشخاص را در غیر مواردی که قانون اجازه داده است، مفتوح یا توقیف کرده یا آن را از بین ببرد یا اقدام به بازرسی، ضبط و استراق سمع آن کرده یا بدون اجازه صاحبان مطالب آنها را فاش کند، به حبس از یک تا ۳ سال یا جزای نقدی از ۶ تا ۱۸ میلیون ریال محکوم خواهد شد.

بر اساس ماده یک قانون جرایم رایانه‌ای، هر کس به طور غیرمجاز به داده‌ها، سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از ۹۱ روز تا یک سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

بر اساس ماده ۲ قانون جرایم رایانه‌ای، محکومیت به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال، جزای نقدی به مبلغ ۱۰ تا ۴۰ میلیون ریال یا هر ۲ مجازات در انتظارکسانی است که به طور غیرمجاز، محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سیستم‌های رایانه‌ای، مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود کنند.

مطابق ماده ۳ قانون جرایم رایانه‌ای، هرکس به طور غیرمجاز نسبت به داده‌های سری در حال انتقال یا ذخیره‎شده در سامانه‌های رایانه‌ای، مخابراتی یا حامل‌های داده مرتکب اقدامات مندرج در قانون شود، به مجازات‌های مقرر محکوم خواهد شد.

دسترسی به داده‌های مذکور و به دست آوردن یا شنود محتوای سری در حال انتقال، حبس از یک تا ۳ سال یا جزای نقدی از ۲۰ تا ۶۰ میلیون ریال یا هر ۲ مجازات را برای فرد به دنبال خواهد داشت.

محکومیت به حبس از ۲ تا ۱۰ سال مجازات کسانی است که داده‌های سری در حال انتقال یا ذخیره‎شده در سامانه‌های رایانه‌ای، مخابراتی یا حامل‌های داده‌ را در دسترس افراد فاقد صلاحیت قرار دهند. همچنین افشا یا در دسترس قرار دادن داده‌های مذکور برای دولت، سازمان، شرکت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها جرم بوده و مجازات آن حبس از ۵ تا ۱۵ سال است.( با گروه تخصصی علمی وکیل تیک همراه شما هستیم)

درصوتی که نیاز به مشاوره تخصصی و رفع مشکل حقوقی دارید می توانید با بهترین وکلای ایران در وکیل تیک بصورت آنلاین یا تلفنی مشاوره بگیرید