بررسی جرایم مربوط به مواد مخدر و مجازات مربوط به آنها در نظام حقوق کیفری ایران (قسمت دوم)
مجازات جرایم مرتبط با مواد مخدر :
الف – کشت خشخاش و کشت شاهدانه به منظور تولید مواد مخدر :« هر کس مبادرت به کشت خشخاش کند و یا برای تولید مواد مخدر به کشت شاهدانه بپردازد علاوه بر امحاء ( نابود کردن) کشت در هر بار، بر حسب میزان کشت به شرح زیر مجازات خواهد شد:
بار اول، یک تا ده میلیون ریال جریمه نقدی.
بار دوم، پنج تا پنجاه میلیون ریال جریمه نقدی و سی تا هفتاد ضربه شلاق.
بار سوم، ده تا صد میلیون ریال جریمه نقدی و یک تا هفتاد ضربه شلاق و دو تا پنج سال حبس.
بار چهارم، اعدام.» ( ماده 2 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
هر گاه ثابت شود که کشت خشخاش یا شاهدانه به دستور مالک یا مالکان و یا مستأجر ملک و یا قائم مقام قانونی آنها صورت گرفته است،شخص دستور دهنده که سبب بوده است به شرط آن که اقوی از مباشر باشد، به مجازاتهای مقرر در این ماده محکوم میشود و مباشر که متصدی کشت بوده است به یک تا سه میلیون ریال جریمه نقدی و پانزده تا چهل ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
ب- مجازات حمل و نگهداری بنگ، چرس، گراس، تریاک، شیره، سوخته و تفالهی تریاک به شرح ذیل می باشد:
از یک تا پنجاه گرم، تا چهار میلیون ریال جریمهی نقدی و تا پنجاه ضربه شلاق .
برای بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، از چهار میلیون تا پنجاه میلیون ریال جریمهی نقدی و بیست تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و در صورتی که دادگاه لازم بداند تا سه سال حبس در انتظار اوست؛
برای بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم، از پنجاه میلیون تا دویست میلیون ریال جریمهی نقدی و پنجاه تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و سه تا پانزده سال حبس؛
در نهایت اگر بیش از ۵ کیلوگرم باشد مشمول مجازات اعدام است. با تصویب متمم جدید قانون مبارزه با مواد مخدر 1396 این مقدار به 50 کیلو گرم افزایش یافت. حداکثر حبس در نظر گرفته شده برای جرائم خفیف تر ، 30 سال می باشد. ( ماده 4 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ج – مرتکب از مستخدمین دولتی باشد :
چنانچه که تولید،توزیع،صادر،وارکننده و مرتکب سایر اعمال مجرمانه مذکور در مواد1-4-5 قانون مبارزه با مواد مخدر از1376 کارکنان دولت یا شرکتهای دولتی و موسسات و سازمانها و شرکتهای وابسته به دولت باشد و مطابق قوانین استخدامی مشمول انفصال از خدمات دولتی نگردد؛
– علاوه بر مجازاتهای مذکور قانون مبارزه با مواد مخدر 1376 برای باراول به شش ماه انفصال
– برای بار دوم به یک سال انفصال
– برای بار سوم به انفصال دایم ازخدمات دولتی محکوم می شود.( ماده 7 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
د – مجازات مختص به مواد مخدر و روان گردان صنعتی:
مجازات حمل، صادرات و واردات هروئین ، مورفین ، کوکائین ، شیشه ، LSD ، اکستاسی به شرح ذیل تعیین شده است:
تا 5 سانتی گرم جزای نقدی از 500 هزار ریال تا یک میلیون ریال و 20 ضربه شلاق
بیش از 5 سانتی گرم تا یک گرم جزای نقدی از 2 میلیون تا 6 میلیون ريال و 30 تا 70 ضربه شلاق
بیش از یک گرم تا 4 گرم جزای نقدی از 8میلیون تا 20 میلیون ريال و دو تا 5 سال حبس و 30تا 74 ضربه شلاق .
بیش از 15 گرم تا 30 گرم جزای نقدی از 40 میلیون تا 60 میلیون ريال و 10 تا 15 سال حبس و 30 تا 74 ضربه شلاق
بیش از 30 گرم باشد مشمول اعدام می باشد. اما در متمم جدید قانون مصوب 1396 ، مجازات اعدام از 30 گرم به 2 کیلو گرم رسید .( ماده 8 قان قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ه – قاچاق مواد مخدر :
مجازات اقدام به قاچاق مواد مخدر یا روان گردان های صنعتی غیردارویی موضوع این قانون به طور مسلحانه اعدام است و حکم اعدام در صورت مصلحت در محل زندگی مرتکب در ملاعام اجرا خواهد شد. ( ماده 11 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
و – مکان برای استعمال مواد مخدر :
هر کس به منظور استعمال مواد مخدر مکانی را دایر و یا اداره کند به پانصد هزار تا یک میلیون ریال جریمه نقدی و یک تا چهار سالحبس و انفصال دائم از خدمات دولتی محکوم میشود. مجازات تکرار این جرم، دو تا چهار برابر مجازات اول خواهد بود.( ماده 14 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ز – مجازات واردکننده مواد مخدر به داخا زندان یا بازداشتگاه یا اردوگاه بازپروی و نگهداری معتادان:
هر کس مواد مخدر یا روانگردانهای صنعتی غیرداروئی را به داخل زندان یا بازداشتگاه یا اردوگاه بازپروری ونگهداری معتادان وارد نماید، حسب مورد به اشد مجازاتهای مذکور در مواد ۴ تا ۹ محکوم می گردد و در صورتی که مرتکب از مأموران دولت باشد به انفصال دایم از مشاغل دولتی نیزمحکوم می شود.( ماده 12 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ح – سهل انگاری و مسامحه مأموران در ورود مواد مخدر به داخل زندان یا بازداشتگاه ها:
هر گاه در اثر سهل انگاری و مسامحه مأموران ، مواد مخدر به داخل این مراکز وارد شود ماموران خاطی به تناسب، به مجازات:
الف : تنزل درجه.
ب : انفصال موقت.
ج : انفصال دایم محکوم می شوند.( ماده 12 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ط – مصرف کننده از کارکنان دولت باشد :
در صورتی که مرتکب از کارکنان دولت یا مؤسسات و یا شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت باشد در همان بار اول علاوه بر مجازاتحبس به انفصال دائم از خدمات دولتی نیز محکوم میشود. ( ماده 18 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ی – تبدیل واحد صنعتی،تجاری،خدماتی و یا محل سکونت به انبار،محل تولید یا توزیع مواد مخدر:
اگر کسی واحد صنعتی ، تجاری ، خدماتی و یا محل مسکونی خود را به محلی برای انبار کردن ، تولید و یا توزیع مواد مخدر یا روانگردانهای صنعتی غیرداروئی تبدیل کند و یا مورد استفاده قرار دهد و یا بدین منظور آنها را در اختیار دیگری بگذارد و نیز هر گاه نماینده مالک با اطلاع یا اجازه وی مرتکب این امور شود. موافقت اصولی و پروانه بهره برداری واحد صنعتی یا جواز کسب واحد تجاری و خدماتی مربوط لغو و واحد یا واحدهای مذکور در این ماده به نفع دولت ضبط می گردد. ( ماده 13 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ک- مجازات معتاد کردن دیگران :
در صورتی که مرتکب عضو خانواده خود یا دانشآموز یا دانشجو یا افراد نیروهای نظامی و انتظامی را معتاد کند بار اول به ده تا بیستسال حبس و انفصال دائم از خدمات دولتی و بار دوم به اعدام محکوم خواهد شد.
ل-ترغیب،تشویق،تهدید به مصرف طفل،نوجوان،مجنون یا ارتکاب جرائم موضوع ماده یک قانون مبارزه مواد مخدر:
هرکس اطفال و نوجوانان کمتر از هجده سال تمام هجری شمسی و افراد محجور عقلی را به هر نحو به مصرف و یا به ارتکاب هر یک از جرائم موضوع این قانون وادار کند و یا دیگری را به هر طریق مجبور به مصرف مواد مخدر یا روانگردان نماید و یا مواد مذکور را جبراً به وی تزریق و یا از طریق دیگری وارد بدن وی نماید به یک ونیمبرابر حداکثر مجازات قانونی همان جرم و در مورد حبس ابد به اعدام و مصادره اموال ناشی از ارتکاب این جرم محکوم میشود. در صورت سایر جهات از جمله ترغیب، مرتکب به مجازات مباشر جرم محکوم میشود.( ماده 35 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
م- مجازات معتادان که اعتیاد را ترک نکنند:
طبق قانون معتادانی که اعتیاد را ترک یا درمان نکنند مجرمند و معتادان به مواد مخدر و روانگردان و متجاهر به اعتیاد و متخلف از تکالیف ناظر بر ترک اعتیاد به حبس از نود و یک روز تا ششماه مجازات میشوند.(ماده 16قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
ن- استعمال مواد مخدر توسط افراد غیر معتاد:
استعمال مواد مخدر یا روانگردانهای صنعتی غیردارویی توسط افراد غیرمتعاد جرم است و این افراد به بیست تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و یک میلیون تا پنج میلیون ریال جزای نقدی و یا به پنجاه تا هفتاد و چهار ضربه شلاق و دو تا ده میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشوند.(ماده 19 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
س- مجازات پناه یا فراری دادن به معتاد تحت تعقیب:
پناه یا فرار دادن متهم موضوع این قانون که تحت تعقیب یا در حین دستگیری است یا همکاری در پناه دادن یا فرار دادن او:
-در هر مورد، شخص به یک پنجم تا یک دوم مجازات جرمی که متهم به آن را فرار یا پناه داده است محکوم میشود.
-در مورد حبس ابد و اعدام مرتکب به ترتیب به چهار تا ده سال حبس و ده تا پانزده سال حبس و از سی تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم میشود.
-درصورتیکه مرتکب از مأموران انتظامی و یا مأموران زندان و یا از مأموران قضایی باشد، علاوه بر مجازات مذکور، از خدمات دولتی نیز منفصل میشود.(ماده 21 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376)
همچنین بخوانید:
قسمت اول بررسی جرایم مربوط به مواد مخدر و مجازات مربوط به آنها در نظام حقوق کیفری ایران
نظرات