بررسی اثبات رجوع به زوجیت در نظام حقوقی ایران

 اثبات رجوع

عمل رجوع بعد از طلاق، یک عمل یک طرفه است که در طلاق رجعی و برخی موارد طلاق بائن با اراده مرد انجام می شود. عمل رجوع تشریفات ندارد اما بعد از یک ماه باید در دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق ثبت شود.

نحوه اثبات رجوع در انواع طلاق

– در طلاق خلع زمانی که زوجه از فدیه در ایام عده رجوع کند زوج حق رجوع به او را دارد.

– در طلاق بائن اگر زن یائسه یا باکره باشد عده ندارد در نتیجه امکان رجوع برای زوجه وجود ندارد. در این طلاق زن در زمان عده به مرد محرم نیست.

– در طلاق رجعی بدون آنکه مجددا صیغه عقد خوانده شود مرد می تواند در مدت عده به زن رجوع کند و نیاز به رضایت زن نیست.

– برای ثبت طلاق رجعی شهادت کتبی شاهد جهت اثبات سکونت زن مطلقه در منزل مشترک تا پایان عده نیاز است مگر اینکه زن راضی به ثبت نباشد.

– در صورت ادعای زن مبنی بر عدم وجود رابطه زوجیت در ایام عده، زوج باید رجوع را اثبات کند.

– اگر زوج اقرار به رجوع کند دلیل اثبات رجوع است و زن با دلایل و قرائن می تواند آن را انکار کند.

تعریف عده

مدت زمانی که زن باید پس از فوت شوهر و یا جدا شدن و طلاق، ازدواج مجدد نکند عده نامیده می شود. در خصوص علت وجود عده گفته شده که برای احترام به ازدواج قبلی بهتر است زن مدت زمانی صبر کند و پس از گذشتن این مدت با هرکس خواست ازدواج کند. همچنین گفته شده برای جلوگیری از اختلاط نسل و اینکه اگر فرزندی از ازدواج قبلی وجود دارد مدتی صبر شود تا مشخص شود که بچه متعلق به شوهر قبلی است.

عدّه مطابق ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی ایران عبارت است از: مدتی که تا پایان آن مدت، زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی‌تواند شوهر دیگری اختیار کند.

عده در طلاق حاصل از نکاح دائم

– عده طلاق در ازدواج دائم سه طُهر معادل سه ماه (پاک شدن از حیض) است؛ و در مورد زنی که قاعده نمی‌شود ولی به سن یائسگی نرسیده سه ماه است.

– اگر زن باردار باشد عده او بر خلاف موارد بالا تا پایان حاملگی اوست حتی اگر لحظاتی پس از طلاق از حاملگی فارغ شود.

– زن یائسه به دلیل وضع خاص خود عده ندارد و زنی که بین او و شوهرش نزدیکی واقع نشده نیز عده نخواهد داشت.

عده در وفات

– عده مرگ شوهر بنا بر مشهور چهار ماه و ۱۰ روز است. نظر خلاف مشهور و نادر نصف این مدت است. اگر زن حامل (آبستن) باشد عده او طولانی‌ترین زمان بین مدت عده یا وضع حمل اوست. (یعنی حداقل رعایت مدت چهار ماه و ده روز و گاهی بیش‌تر)

– عده وفات عام است چه برای ازدواج دائم یا موقت، حتی زن یائسه یا زنی که بین او و شوهر نزدیکی واقع نشده، عده وفات دارند.

در طول این مدت زینت برای زن ممنوع است.

عده در طلاق حاصل از نکاح موقت

در طلاق موقت نیز عده وجود دارد فقط مدت آن نسبت به طلاق دائم متفاوت است. در ماده ۱۱۵۲ قانون مدنی، دو ظهر می باشد. یعنی دو بار عادت ماهیانه کامل. چنانچه زن به اقتضای سن باید عادت ماهیانه ببیند ولی به دلایلی عادت زنانگی نداشته باشد، مدت زمان عده چهل و پنج روز خواهد بود. در صورتی هم که زن باردار باشد، باید تا اتمام زایمان عده نگاه دارد.