اجراییه و اقسام آن (قسمت اول)
– تعریف اجراییه :
اجراییه برگه ای است که به درخواست فرد ذینفع یا شاکی، به منظور آگاهی کسی که اجرا علیه اوست، از طرف اجراء دادگستری یا ثبت ابلاغ و پس از مهلت مقرر، حکم اجراییه انجام خواهد شد. فراموش نکنید که، اجراییه می تواند از طرف سازمان ها و نهاد های مختلفی صادر شود.که انواع مختلفی دارد :
الف ) اجراییه دادگاه
ب ) اجراییه ثبتی
ج ) اجراییه مالیاتی
اجراییه فرم چاپی است که برای اجرای حکم صادر شده، و توسط آن الزام محکوم به انجام آنچه در حکم دادگاه آمده است به او تذکر داده می شود تا در مهلت مشخص آن را اجرا کند.
در اجرائیه نام و نام خانوادگی و محل اقامت محکوم له و محکوم علیه و مشخصات حکم و موضوع آن و این که پرداخت حق اجرا به عهده محکوم علیه می باش، نوشته شده و به امضاء رئیس دادگاه و مدیر دفتر رسیده و به مهر دادگاه ممهور و برای ابلاغ فرستاده می شود.اجراییه دادگاه اجراییه ای است که محاکم و مراجع ذی صلاح، بعد از رسیدگی و صدور حکم و قطعی شدن آن حکم، با توجه به درخواست خواهان، اقدام به صدور اجراییه دادگاه می نمایند و سپس اجراییه برای خوانده ابلاغ می شود.
– مرجع صالح به صدور اجرائیه:
مطابق ماده 4 قانون اجرای احکام مدنی، اجرای هر حکم قطعی قابل اجرای مدنی باید به موجب اجراییه باشد. اجرای حکم با صدور اجراییه به عمل می آید مگر اینکه در قانون، ترتیب دیگری مقرر شده باشد بجز مواردی که جز استثنائات هستند، در سایر موارد، اجرای حکم با صدور اجراییه به عمل خواهد آمد..مراجع صادر کننده اجراییه به طور کلی مراجعی که می توانند، با صدور اجراییه، معادل مبلغ مورد مطالبه از اموال محکوم علیه را توقیف کنند در یکی از دو دسته زیر قرار دارند:
- مراجع قضایی (شامل دادگاه ها و شورا های حل اختلاف)
- مراجع غیر قضایی (مانند: واحد اجرای ثبت، شهرداری، اداره مالیات و …)
نکته: متناسب با مراجه صادر کننده اجرایی انواع اجراییه نیز متفاوت خواهد بود.
قانونگذار در ماده ۵ قانون اجرای احکام مدنی چنین مقرر کرده است:« صدور اجراییه با دادگاه نخستین است بنابراین کسی که حکم به نفع او صادر شده است باید به دادگاهی مراجعه کند که دادخواست اولیه را به آن دادگاه داده و حکم نخستین از آن دادگاه صادر شده است.» همچنین به موجب ماده ۱۹ قانون مذکور ، اجراییه به وسیله قسمت اجراییه دادگاهی که آن را صادر کرده است، به موقع اجرا گذاشته میشود. بنابراین هم دادگاه نخستین دستور صدور اجراییه را میدهد و هم عملیات اجراییه تحت نظر آن دادگاه دنبال و اجرا میشود.فارغ از اینکه حکم را قطعی را دادگاه تجدید نظر و یا دیوان عالی کشور صادر نموده است برای صدور اجراییه باید به دادگاهی مراجعه کند که دادخواست اولیه را به آن دادگاه داده و حکم بدوی از آن دادگاه صادر شده است.
– افراد صالح برای تقاضای صدور اجراییه :
مطابق قانون صرفا کسی که حکم قطعی یا لازم الاجرا به نفع او صادر شده یا وراث قانونی و وکلای ایشان می توانند با تقدیم لایحه به دادگاه تقاضای صدور اجراییه نمایند . معمولا این لایحه بعد از قطعیت حکم به دادگاه صادر کننده حکم بدوی تقدیم می گردد. ( مستنبط از ماده 2 انون آیین دادرسی مدنی)
– مراحل صدور اجراییه:
- محکوم له یا شاکی درخواست اجرای حکم را داشته باشد.
2.حکم به محکوم علیه یا وکیل و یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده باشد.
- موضوع حکم معین باشد.
- حکم صادر شده قطعی شده باشد.
نکته: مراحل صدور اجراییه بدون درخواست محکوم له انجام نخواهد شد.( مستنبط از ماده 2 انون آیین دادرسی مدنی)
بنابراین برای صدور اجرائیه، ابتدا محکوم له می بایست درخواست اجراییه را به دفتر دادگاه تقدیم کند.پس از آن دفتر دادگاه صادر کننده حکم بدوی درخواست اجرای حکم را به همراه پرونده به دادگاه تقدیم می کند.دادگاه در صورت احراز شرایط برای صدور اجراییه، دستور لازم برای صدور آن را صادر خواهد کرد.در ماده ۲۱ قانون اجرای احکام مدنی آمده است که مدیر اجرا برای اجرای حکم پرونده ای تشکیل می دهد تا اجرای تقاضا و کلیه برگه های مربوط به ترتیب در آن بایگانی شوند.در واقع مسیر روند دادگاه این چنین است که بعد از ابلاغ اجراییه و برگشت نسخه دوم اجراییه با همین نسخه دوم پرونده اجرایی تشکیل می گردد و شماره جدایی از پرونده دادرسی خواهد داشت و بقیه سیر پرونده از جمله توقیف اموال و اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در همین پرونده اجرایی رقم میخورد.
همچنین بخوانید:
نظرات