توسط 
مفهوم بذل یا بخشش مَهریه و راه های آن
– تعریف بذل یا بخشش مَهریه:
بذل یا بخشیدن تمام مهریه یا بخشش قسمتی از مهریه توسط زن به مرد یا به صورت دست نویس در قالب سند عادی انجام می شود یا زن با در دست داشتن مدارک شناسایی و شناسنامه به دفتر اسناد رسمی مراجعه می کند و قسمتی از مهریه اش را به شوهرش می بخشد .
مطابق قانون ، مهریه به عنوان مهم ترین حق مالی زن در نظر گرفته شده است که تا زمان پرداخت آن توسط شوهر به زن ، به عنوان دین بر گردن و ذمه شوهر خواهد ماند . با توجه به مالکیت مطلق زن بر مهریه اش زن می تواند آن را به شوهرش ببخشد که اگر بخشش به صورت رسمی انجام شود باید یک سری شرایط قانونی در نظر گرفته شده از جانب زن انجام شود .( ماده 1082 قانون مدنی)
– بذل یا بخشش بخشی از مَهریه:
مطابق ماده 1082 قانون مدنی ، بلافاصله پس از جاری شدن خطبه عقد ازدواج ، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر تصرفی که مایل باشد در آن داشته باشد ، حتی می تواند هر زمان که بخواهد تمام یا مقداری از آن را به شوهرش ببخشد که نشان دهنده مالکیت زن بر مهریه است . به عبارتی زمانی که زن در سندی رسمی یا عادی ، تمام یا قسمتی از مهر خود را به مرد ببخشد ، به این کار بذل مهریه یا بخشیدن مهریه می گویند .
بخشیدن قسمتی از مهریه در مقابل گرفتن حق یا مالی از شوهر یا بدون هیچ عوضی از طرف زن به مرد امکان پذیر است و زنی که تمایل به بخشیدن قسمتی از مهریه به شوهرش دارد حتما لازم نیست که تمام مقدار مهریه اش را به شوهرش ببخشد می تواند قسمتی از آن را چه کم یا زیاد به شوهرش بیخشد . قانون مقداری خاصی را برای بخشش مهریه از طرف زن به مرد تعیین نکرده و اختیار آن با خود زن و یا با توافق با مرد است .
– شرایط بذل یا بخشش تمام یا بخشی از مهریه:
زوجه برای بخشیدن مهریه اش نیاز به مراجعه به مراجع قضایی ندارد ، بلکه حتی می تواند با نوشتن و امضا کردن و اثر انگشت زدن روی برگه معمولی به عنوان سندی عادی یا با مراجعه به دفتر اسناد رسمی به صورت رسمی این کار را انجام دهد .
بذل یا بخشش به وسیله دست نوشته ای عادی ، یک سند عادی است و اعتبار نیز خواهد داشت . اما در صورت مراجعه به دفتر اسناد رسمی برای بخشیدن مهریه توسط زن سند رسمی مبنی بر بخشیدن مهریه تنظیم می شود ، سپس دفتر اسناد برای دفتر ازدواجی که عقد در آن ثبت شده نامه می فرستد تا بذل مهریه در سند ازدواج ثبت شود .
برای بخشیدن بخشی از مهریه مانند بخشش تمام مهریه با دو روش می توان این کار را انجام داد هم به وسیله نوشتن در برگه عادی که اثبات آن در دادگاه برای مرد مشکل خواهد بود یا به وسیله حضور در دفتر اسناد رسمی و به صورت تنظیم در اقرار نامه ثبتی .
نکته: اما زن برای بخشیدن قسمتی از مهریه به صورت رسمی بایستی یک سری شرایطی را رعایت کند :
- زن باید با در دست داشتن مدارک شناسایی مثل شناسنامه و عقد نامه به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند .
- سپس در آن جا در اقرار نامه رسمی اقرار به بخشیدن مقدار مهریه ای که می خواهد ببخش بکند .اقرار نامه به صورت رسمی ثبت و نامه از طرف دفتری که مهریه در آن جا ثبت شده است برای دفتر ازدواجی که قبلا عقد در آن جا انجام شده است فرستاده می شود تا در قسمت ملاحضات عقد ثبت شود .
نکته: در بخشیدن مهریه به صورت رسمی زن دیگر حق رجوع از مهریه بخشیده شده را نخواهد داشت .
نکته: بعضی از دفاتر اسناد رسمی به دلیل این که زن ممکن است به دلیل اجبار شوهر اقدام به این کار کند نیاز به اجازه پدر هم برای بخشیدن قسمتی از مهریه یا کل مهریه از طرف زن دارند .
– اقسام بذل یا بخشیدن مهریه :
- بذل مَهریه با ابراء :
بر اساس ماده 289 قانون مدنی، ابراء یعنی شخصی که دِینی بر گردن دیگری دارد ، از حق خود صرف نظر کند . بنابراین طبق قانون اگر مثلا تعدادی سکه به عنوان مهر تعیین شده است ، زن برای بخشیدن آن باید از راه ابراء اقدام کرده و سندی مطابق ابرا و با عنوان ابرا ذمه شوهر تنظیم کند در این حالت زن دیگر حق مطالبه نخواهد داشت .
- بذل مَهریه با هبه :
گاهی مهریه به صورت مالی ، قابل رؤیت تعیین می شود که قبل از عقد نیز در ملکیت شوهر قرار داشته است ، مثلا سه دانگ از یک زمین و یا فلان خودرو و… که پس از عقد ، زن رسما مالک آن محسوب می شود . از آنجا که مهر به صورت مالی در اختیار زن قرار دارد اگر بخواهد آن را ببخشد باید از طریق هبه عمل کند . هبه عبارت است از اینکه فردی مالی را که متعلق به خودش است ، به دیگری هدیه بدهد .
- هبه مَهریه نیز به دو شکل قابل تصور است : معوّض و غیر معوّض .
1.غیر معوّض: یعنی زن بدون هیچ قید و شرطی بخشیدن مهریه را انجام می دهد .
- 2. هبه معوّض: یعنی زن بخشیدن مهریه را در برابر گرفتن مال یا حق یا کاری از شوهر انجام می دهد ، مثلا زن شرط کند که در صورت دادن ملکی از سوی شوهر ، تمام یا قسمتی از مهر خود را ببخشد .
نکته: در مورد هبه معوض باید گفت که زن دیگر نمی تواند به آن برگردد و آن را پس از بخشش ، مطالبه کند ، چون عوض را پیش از این دریافت کرده است امّا در صورت غیر معوض بودن ، همیشه می تواند به مهریه بازگردد .
نظرات