طرح صنعتی (قسمت 2)

– حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی :

پس از ثبت طرح صنعتی با رعایت شرایط شکلی و ماهوی و صدور گواهی ثبت طرح صنعتی حقوقی انحصاری ( حقوق مادی و معنوی ) ناشی از ثبت طرح برای مالک آن بوجود می آید که می توان به دو دسته تقسیم کرد:

الف ) حقوق یا حمایت ایجابی : به موجب آن به دارنده یا مالک طرح صنعتی اجازه منتفع شدن و بهره برداری از حق مادی آن از جمله کسب منفعت و سود ناشی از سرمایه گذاری در طرح صنعتی و حق بهره برداری انحصاری از آن طرح در تولید و ساخت ، فروش و حتی صادرات محصولات و فرآوردهای ناشی از آن و امکان واگذاری به غیر را نیز برای مالک آن فراهم می کند که مدت آن محدود است ( حداکثر سه دوره پنج ساله ) و هم چنین حق معنوی که خاص و منحصر مالک طرح صنعتی است ( که دائمی می باشد ) و آن که طرح به موجب گواهی مرجع ثبت طرح های صنعتی به نام مالک و طراح آن خواهد بود و البته مالک طرح می تواند در صورت واگذاری حق بهره برداری از گواهی طرح صنعتی شخصی جدا از طراح آن باشد .

همچنین بهره برداری و استفاده از یک طرح صنعتی ثبت شده توسط افراد غیراز مالک مشروط به موافقت مالک طرح است که یا در غالب واگذاری کامل حق مالکیت امکان پذیر می گردد و یا از طریق اجازه بهره برداری تحت لیسانس برای مدت محدودی فراهم می شود و این بهره برداری شامل ساخت و فروش و وارد کردن اقلامی که حاوی آن طرح صنعتی باشند . ( موضوع بندهای الف و ب ماده ۲۸ قانون ثبت اختراعات .. سال ۱۳۸۶)

ب ) حقوق یا حمایت سلبی : که به موجب ثبت طرح صنعتی در مرجع ثبت ، برای مالک طرح ، این حق ایجاد می شود ، که مانع شود از هر گونه سوء استفاده و تقلید از طرحی که ناشی از خلاقیت و توانایی او است ، در برابر سایر رقبا و یا افرادی که بدون جلب موافقت مالک طرح صنعتی و از طریق نسخه برداری و اجرای مهندسی معکوس ترکیب و نقشه طرح را بدست آورده و اقدام به ساخت و فروش کالا و محصول مشابه آن نموده و با ارتکابی عملی که موجب تجاوز به حقوق مالک طرح صنعتی می شوند .

در آینده در مسیر فرآیند تولید و ساخت آن محصول برای مالک طرح مشکلاتی ایجاد می کنند مانع از حق بهره ببرداری و انتفاع مالک می شود و با این سلبی هم از اقدامات ضد رقابتی جلوگیری می کند و هم حق طرح دعوا علیه متجاوزان به حقوق الک در مراح قضایی ذی صلاح فراهم می شود . ( موضوع بندهای ج ماده ۲۸ قانون ثبت اختراعات … سال ۱۳۸۶ ) و به طور کلی ثبت طرح صنعتی ، مانع از کپی برداری غیرمجاز از آن می شود و به عنوان یک دارایی تجاری ، مبنای اعتماد مصرف کنندگان قرار می گیرد . همچنین بایستی یادآور شد که ثبت یک طرح صنعتی تنها روش کسب حمایت برای آن طرح نیست ، به طوری که در صورت مهیا بودن شرایط ، می توان یک طرح صنعتی را تحت قانون کپی رایت یا قانون رقابت ناعادلانه مورد توجه  قرار داد.

– حق تقدم در ثبت طرح صنعتی موضوع کنوانسیون پاریس و مزایای استفاده از آن :

منظور از حق تقدم ، حقی است که به موجب کنوانسیون پاریس برای اتباع کشورهای عضو در نظر گرفته شده است و کلا این حق توسط کشورهای عضو کنوانسیون به اتباع خود داده می شود که اگر در یکی از کشورهایی که به کنوانسیون پاریس پیوسته اند یک اظهارنامه ثبت طرح صنعتی تسلیم مرجع ثبت طرح های صنعتی شود و در آن کشور اظهارنامه ثبت طرح صنعتی پذیرفته شود تا کارهای شکلی و ماهوی تقاضا بررسی شود ، هر کدام دیگر از کشور های عضو به مدت شش ماه بایستی برای اظهارنامه تسلیم شده به رجع ثبت طرح صنعتی کشور اول ، عضو کنوانسیون پاریس ، اولویت قائل شوند تا بررسی و تعیین تکلیف آن انجام شود یا طرح رد شود یا ثبت می شود .

بعبارت دیگر با تسلیم یک اظهارنامه به مرجع ثبت طرح های صنعتی یکی از کشورهای عضو سایر اعضاء یا کشورهای عضو به مدت شش ماه این حق اولویت را به رسمیت بشناسند و برای آن شخص که اظهارنامه را تسلیم مرجع ثبت نموده حق تقدم قائل شوند و اگر شخصی دیگر در هر یک از کشور های عضو تقاضای اظهارنامه ثبت طرح صنعتی را به مرجع ثبت خود یا دیگر کشور عضو کنوانسیون تسلیم کند واگر مشابه طرح صنعتی است که جلوتر از ایشان تسلیم مرجع ثبت طرح صنعتی دیگر کشور عضو شده است ، بایستی به شخص دوم اعلام کنند که یک شخص در فلان کشور ( عضو کنوانسیون ) در تاریخ مشخصی که مقدم بر تاریخ تسلیم اظهارنامه او ( شخص دوم ) می باشد ، چنین اظهارنامه ثبت طرح صنعتی ( که اتفاقا مشابه هم است ) را تسلیم مرجع ثبت طرح صنعتی ، کشور اول نموده و تا تعیین وضعیت اظهارنامه اول به مدت شش ماه از پذیرش و ثبت اظهارنامه دوم خوداری می شود و به نوعی امکان دریافت اظهار نامه دوم وجود ندارد تا تعیین تکلیف اظهارنامه اول انجام شود .

وشاید بتوان گفت : بطور کلی کلیه کشور های عضو کنوانسیون پاریس با یکدیگر متفق القول می شوند و هستند که ، در صورتی که یک اظهارنامه ثبت طرح صنعتی به مرجع ثبت یکی از کشورهای عضو تسلیم شد سایر کشورهای عضو کنوانسیون ، ضمن پذیرش حق تقدم و اولویت و به رسمیت شناختن این حق برای فردی که زودتر تقاضای ثبت اظهارنامه را تسلیم کرده ، از پذیرش اظهار نامه ای مشابه در کشور خود با ذکر اینکه چون در دیگر کشور عضو چنین اظهارنامه مشابهی تسلیم شده ، به مدت شش ماه از پذیرش اظهارنامه دوم خودداری می کنند تا وضعیت اظهارنامه اولی مشخص شود که خود از ارکان مدارک ثبت طرح صنعتی است و یک مزیت یا اماره ای برای ایجاد حق اولویت و تقدم فرد اول برای ثبت طرح صنعتی او خواهد بود.

مدارک لازم برای استفاده از حق تقدم :

1-رائه اعلامیه یعنی اعلامیه بدهد مبنی بر اینکه از حق تقدم مقرر در کنوانسیون پاریس برای حمایت از طرح صنعتی استفاده می کند برای ایجاد حق اولویت و تقدم فرد .

2-اظهارنامه ثبت طرح صنعتی که بصورت فایل یا پرونده شده است در یکی از ادارات ملی یا منطقه ای یا بین المللی یکی از کشورهای عضو کنوانسیون .

3-ارائه کلیه اسناد و مدارک مثبت که می بایست اول به تأیید اداره مبداء که اظهار نامه ثبت طرح ، تسلیم شده و کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در آن کشور و ویا وزارت امور خارجه ایران .

4-بعد تاییدیه دریافتی را ببرد در سازمان یا مرجع ثبت طرح صنعتی کشوری که قصد ثبت دارد یعنی در فرضی که اظهارنامه ثبت طرح صنعتی به مرجع ثبت در کشوری غیر از کشور متبوع خود تسلیم می نماید ، که می بایست به آن مدارک و مستندات تأیید شده استناد کند.

– امکان استرداد یا اعراض از مالکیت طرح های صنعتی :

الف ) امکان استرداد طرح صنعتی : بلکه امکان استرداد وجود دارد و تا مادامی که اظهارنامه تقاضای ثبت طرح صنعتی قبول شده متقاضی می تواند اظهارنامه خود را مسترد دارد و این منوط به تسلیم در خواست کتبی مبنی بر استرداد اظهارنامه و بایستی به امضاء متقاضی رسیده باشد و عنوان طرح صنعتی ، شماره و تاریخ اظهارنامه قید شده باشد و در صورت استرداد اظهارنامه کلیه هزینه های پرداختی قابل مطالبه یا مسترد کردن نخواهد بود . البته با توجه به ظاهر مواد ۷ قانون ثبت اختراعات ۱۳۸۶ و ماده ۲۴ آیین نامه اجرانی به نظر میرسد در خواست استرداد تاقبل از ثبت به اراده متقاضی می باشد و پس از ثبت امکان ندارد که با امعان نظر به ذیل ماده ۱۶ قانون ثبت اختراعات ۱۳۸۶ اماکن استرداد بعداز ثبت وجود دارد و اراده متقاضی نیز غیرمستقیم دخیل است و آن در صورتی است که هزینه های سالیانه ثبت گواهی طرح صنعتی و یا ثبت اظهارنامه را پرداخت ننماید و هم چنین بنظر می رسد ، درخواست کتبی فرد متقاضی برای استرداد اطهار نامه ، شاید آماره ای بر حق تقدم برای ثبت مجدد ایجاد نماید چرا که ممکن است فرد به دلیل مشکلاتی ، فعلا قادر به پیگیری اظهار نامه خود نبوده و شاید در مهلت ۱۲ ماهه نیز نتواند مشکلات خود را مرتفع نماید یا به دلیل ناتوانی در رفع نقص مدارک و یا به دلیل مسکوت ماندن كان لم يكن تلقی شده و گوئی از ابتدا تقاضانی وجود نداشته ، که اقدام به ارائه تقاضای استرداد می نماید.

ب ) امکان اعراض از مالکیت طرح صنعتی : مالک طرح صنعتی اماکن اعراض از مالکیت خود را نسبت به گواهی طرح دارد و این اعراض صرفا نسبت به حقوق مادی ناشی از گواهی ممکن است ( چرا که حقوق معنوی ناشی از گواهی طرح صنعتی ثبت شده یک حق غیر مالی است پس قابل اعراض نمی باشد همانگونه که قابل انتقال نیز نمی باشد و حتی قابل اسقاط و قابل رهن هم نخواهد بود ) و این اعراض از حق مادی یا حق بهره برداری مالک از طرح صنعتی منوط به تسلیم درخواست کتبی به مرجع ثبت خواهد بود و از حقوق خود نسبت به طرح صنعتی ثبت شده معتبر اعراض حاصل نماید و بایستی به یاد داست که داشت اعراض از حق مالکیت و یا حق بهره برداری واگذار شده به غیر ممکن نخواهد بود چون با انتقال حق مالکیت یا حق بهره برداری دیگر فرد متقاضی اعراض رابطه مالکیت با حق مادی ناشی از طرح صنعتی ثبت شده نخواهد داشت و مال غیر محسوب شده و مال دیگری قابل اعراض نخواهد بود و اعراض توسط مالک اصلی یا توسط نماینده قانونی وی صورت گرفته و پذیرفته می شود . نشان شد در صورت اعراض کلیه حقوق ثبتی و سایر هزینه های پرداختی برای ثبت به مرجع ثبت قابل استرداد نخواهد بود.

– مدارک لازم برای اعراض از مالکیت طرح صنعتی :

الف –  ارائه اقرارنامه رسمی تنظیم شده در دفاتر اسنادرسمی ممضی به امضاء فرد مالک طرح صنعتی معتبر ، که به موجب آن ضمن اقرار به اینکه از مالکیت طرح صنعتی اعراض نموده و طرح را نمیخواهد و نسبت به آن هیچ ادعایی نداشته و اقرار بر عدم هر گونه واگذاری به غیر می نماید .

ب –  اصل گواهی نامه طرح صنعتی ثبت شده که منظور آخرین گواهی که با پرداخت هزینه های قانونی تمدید شده و از نظر مرجع ثبت معتبر است .

ج – ارائه اصول مدارم مبنی بر نمایندگی قانونی در صورت وجود وکیل یا وصی…

د – ارائه اصل رسید واریز هزینه های قانونی حق ثبت تغییرات ناشی از اعراض در مرجع ثبت.

همچنین بخوانید:

قسمت اول طرح صنعتی

قسمت سوم طرح صنعتی