بررسی جرایم تکدی گری، کلاشی، ولگردی در نظام کیفری ایران

جرائم تکدی گری، کلاشی، ولگردی و مجازات آنها

مطابق ماده712قانون مجازات اسلامی بخش پنجم تعزیرات:«هرکس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار و معاش نماید یا ولگردی نماید به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود، علاوه بر مجازات مذکور کلیه اموالی که از طریق تکدی و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد.»

تکدی گری: جرمی است مبتنی بر توسل جستن (به عادت) یک فرد به نیکی و احسانِ مالی اشخاص به منظور به دست آوردن کاملاً مجانی وسیله امرار و معاش، بدون اینکه در قبال آن هیچ‌گونه ما به ازای با ارزشی ارائه نماید. پس فرد باید درخواست مالی کند و نه درخواست کمک غیرمالی مانند هل دادن ماشین و غیره، بدون اینکه مابه ازای با ارزشی ارائه بدهد. پس اگر فردی شیشه ماشین را پاک یا اسپند دود کند و یا آدامس بفروشد، مرتکب جرم تکدی گری نشده چرا که ما به ازای با ارزشی ارائه داده است.

کلاشی: درخواست کمک مالی است با حیله، نیرنگ و دغل یا با لجاجت و اصرار و سماجت؛ به‌عنوان مثال فردی به دیگری می‌گوید که پول همراه من نیست و پول غذا یا کرایه تاکسی مرا حساب کن و من بعداً می‌دهم، درحالی‌که خودش پول دارد و فرد پرداخت کنده نیز علم به فریب مرتکب دارد، یا شخصی با اصرار در ترمینال‌های برون شهری مجله‌ای را به فردی مسافر می‌فروشد. یا اگر فردی با نسخه دارویی که همراه خود دارد، یا رأیی که دلالت بر الزام وی به پرداخت دیه یا مهریه دارد و قلابی است یا رأیی صحیح به نظر نمی‌رسد، از دیگران پول بگیرد، عمل وی کلاشی است، هرچند درصورتی‌که این رفتارها منتهی به وسایل و عملیات متقلبانه کلاهبرداری شود، ممکن است جرم مزبور محقق شود.

ولگردی: کسی که مسکن و مأوای مشخص و وسیله معاش معلوم و شغل یا حرفه معینی ندارد (تبصره ۲ ماده ۴۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲). حسب این تعریف ولگرد دو شرط دارد که باید باهم وجود داشته باشند:

1-نداشتن شغل و وسیله امرار معاش مشخص؛ بنابراین کارتن‌خوابی که صبح‌ها ضایعات جمع می‌کند، یا دختران فراری که شب‌ها را در پارک سپری و روزها در خیاطی و آرایشگاه زنانه کار می‌کنند، یا فرد بیکاری که در حساب بانکی پول دارد و از سود آن گذران زندگی می‌کند، چون وسیله امرار و معاش دارند، ولگرد محسوب نمی‌شود. همچنین «به محض اینکه وسایل امرارمعاش به طریق صحیح و قانونی وجود داشته باشد، کم یا زیاد بودن آنها اهمیت ندارد مانند فروشنده دورگرد».

اگر فردی سابقاً کارمند دولت باشد و مقرری معینی از دولت دریافت نماید ولی نه مکان دارد و نه شغلی و مقرری دریافتی را نیز عادتاً فوری خرج می‌کند، نمی‌توان او را به عنوان ولگرد تعقیب نمود. «یا حتی اگر کسی به دلیل اینکه در فصل زمستان فصل فقدان کار برای کارگران آن حرفه است، مثل کشاورزان، بیکار باشد ولی ثابت شود متهم مرتباً اشتغال به کار داشته است، موجب ولگرد محسوب کردن وی نیست.»

2-نداشتن محل سکونت مشخص و معلوم؛ البته لازم نیست اقامتگاه قانونی متهم باشد، بلکه باید حقیقی و واقعی باشد. نوع مسکن مهم نمی‌باشد، حتی پادر مسافرتی یا حلبی یا اتاق کارگری یا گرم‌خانه‌های شهرداری، مسکن یا مأوا محسوب می‌شود. لازم به ذکر است«صرف زندگی توأم با سرگردانی و مسافرت‌های یک فرد برای تحقق بزه ولگردی، کافی نیست»همچنین به نظر می‌رسد اگر متهمی نه مسکن دارد و نه وسایل معلوم برای امرارمعاش، حامل مقداری حتی قابل‌توجه پول بوده ولی نتوانسته منشاء و منبع آن را ذکر کند، دلیل عدم تعقیب او نخواهد بود. جالب‌توجه اینکه متکدی دارای وسیله امرارمعاش هرچند کارش غیرقانونی است، ولی به دلیل داشتن همین درآمد، ولگرد محسوب نخواهد شد. با عنایت به اینکه مجازات هر سه جرم سه ماه حبس تعزیری می‌باشد که حسب ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی. مجازات‌های تعزیری درجه ۸ محسوب می‌شود، بر اساس ماده ۳۴۰ قانون آئین دادرسی کیفری. در صلاحیت مستقیم دادگاه کیفری ۲ خواهد بود و نیازی به انجام تحقیقات مقدماتی این‌گونه جرایم در دادسرا نیست.

قوانین مرتبط:

ماده 701 قانون مجازات اسلامی بخش پنجم تعزیرات:« هر کس متجاهراً و به نحو علن در اماکن و معابر و مجامع عمومی مشروبات الکلی استعمال نماید، علاوه بر اجراي حد شرعی شرب خمر به دو تا شش ماه حبس تعزیري محکوم میشود.

ماده 702 -هر کس مشروبات الکلی را بخرد یا حمل یا نگهداري کند به سه تا شش ماه حبس و یا تا 74 ضربه شلاق محکوم میشود.

ماده 703 -هر کس مشروبات الکلی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگري قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق و از یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزاي نقدي یا یک یا دو مورد از آنها محکوم میشود.

ماده 704 -هر کس محلی براي شرب خمر دایر کرده باشد یا مردم را به آنجا دعوت کند به سه ماه تا دو سال حبس و 74 ضربه شلاق و یا از یک میلیون و پانصد هزار تا دوازده میلیون ریال جزاي نقدي یا هر دو آنها محکوم خواهد شد و در صورتی که هر دو مورد را مرتکب شود به حداکثر مجازات محکوم خواهد شد. »

ماده 712 قانون مجازات اسلامی بخش پنجم تعزیرات :«هر کس تکدي یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش نماید یا ولگردي نماید به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور کلیه اموالی که از طریق تکدي و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد. »

ماده 713 قانون مجازات اسلامی بخش پنجم تعزیرات :«هر کس طفل صغیر یا غیررشیدي را وسیله تکدي قرار دهد یا افرادي را به این امر بگمارد به سه ماه تا دو سال حبس و استرداد کلیه اموالی که از طریق مذکور به دست آورده است محکوم خواهد شد.»

درصوتی که نیاز به مشاوره تخصصی و رفع مشکل حقوقی دارید می توانید با بهترین وکلای ایران در وکیل تیک بصورت آنلاین یا تلفنی مشاوره بگیرید